آلرژی در واقع نشان‌دهنده یک اختلال در سیستم ایمنی است. بدن به طور طبیعی در برابر عوامل خطرناک مانند ویروس‌ها یا باکتری‌ها از خود دفاع می‌کند اما گاهی سیستم ایمنی به مواد بی‌ضرر مانند گرد و خاک یا گرده نیز حمله می‌کند که باعث واکنش التهابی در بدن می‌شود. این عوامل آلرژی‌زا عموما بی‌ضرر هستند اما وقتی کودک به آلرژی دچار می‌شود، بدن تصور می‌کند که این عوامل خطرناک هستند و با تولید آنتی‌بادی‌هایی به نام ایمونوگلوبولین E یا IgE به آن‌ها حمله می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها به سلول‌هایی به نام ماست‌سل‌ها متصل می‌شوند و هیستامین در خون آزاد می‌شود. علائم آلرژی، حاصل تولید هیستامین و بروز واکنش‌های حساسیتی ناشی از آن در بدن است. وقتی این اتفاق در مجاری تنفسی رخ می‌دهد، باعث بروز نشانه‌های آسم مانند سرفه و خس‌خس سینه می‌شود. زمانی که واکنش‌های التهابی کل بدن را درگیر می‌کند، یک واکنش آلرژیک گسترده اتفاق می‌افتد. واکنش‌های آلرژیک ممکن است هر نقطه‌ای از بدن را درگیر کرده و در نتیجه آن علائمی مانند حساسیت پوستی، چشمی، گوارشی، بینی، سینوس، گلو و ریه بروز کند. رایج‌ترین محرک‌ها عبارت‌اند از گرده درختان و علف‌های هرز، لاتکس موجود در دستکش‌ها، گرده گیاهان، شوره، ادرار و چربی پوست حیوانات، نیش زنبور و حشراتی مانند سوسک و نیز برخی مواد غذایی.
برای تشخیص آلرژی نیز چند روش از جمله آزمایش پوستی، آزمایش خون و آزمایش چالش وجود دارد که باتوجه به شرایط کودک توسط پزشک تجویز می‌شوند:
آزمایش پوستی
این نوع آزمایش رایج‌ترین روش برای تشخیص نوع ماده آلرژی‌زا در کودکان است. در آزمایش پوستی وجود آنتی‌بادی‌های IgE برای بعضی از عوامل آلرژی‌زا مانند غذاها، گرده‌ها یا شوره حیوانات سنجیده می‌شود. برای این کار مقداری عامل آلرژی‌زا بصورت رقیق‌شده روی پوست قرار می‌گیرد و سپس در آن ناحیه یک خراش جزیی ایجاد می‌شود. اگر کودک به ماده روی پوست آلرژی داشته باشد، یک برآمدگی کوچک (در حد نیش پشه) پس از حدود ۱۵ دقیقه روی پوست نمایان می‌شود.
آزمایش خون
در آزمایش خون برای تشخیص آلرژی، آنتی‌بادی‌های IgE موجود در خون اندازه‌گیری می‌شود. اگر بنا به دلایلی امکان آزمایش پوستی ممکن نباشد، از آزمایش خون استفاده شود. برای مثال وقتی کودک به بیماری پوستی خاصی مبتلا است یا کودکی که اخیراً دچار یک واکنش آلرژیک شدید شده، آزمایش خونی در اولویت قرار دارد.
آزمایش چالش
این آزمایش زیر نظر متخصص آلرژی انجام می‌شود. در آزمایش چالش مقدار بسیار کمی از عامل آلرژی‌زا از راه دهانی به کودک داده می‌شود. با استفاده از این آزمایش پزشک شدت واکنش آلرژی را ارزیابی کند. علت انجام این آزمایش آن است که آزمایش پوستی یا آزمایش خون فقط احتمال بروز واکنش را تعیین می‌کنند و اطلاعاتی در خصوص شدت آن ارائه نمی‌کند.
به منظور کاهش بروز واکنش‌های آلرژیک در کودکان، علاوه بر مصرف دارو که در صورت نیاز توسط پزشک تجویز می‌گردد، موارد زیر نیز توصیه می‌شوند:
- زمانی که گرده‌های گیاهان در فضای بیرون از منزل زیاد است برای مثال در روزهایی که باد شدت دارد، از رفتن کودک به فضای آزاد جلوگیری کنید.
- فضای منزل را از هرگونه گرد و غبار پاک کنید.
- به جای باز کردن پنجره‌ها از تهویه مطبوع استفاده کنید.
- با استفاده از دستگاه رطوبت‌گیر رطوبت هوای خانه را کاهش دهید.
- پس از فعالیت در فضای خارج از خانه، بهتر است کودکان حتما دوش بگیرند.
