تعیین گروه خونی هنگام انتقال خون ضروری است زیرا همه گروه‌های خونی با هم سازگار نیستند و دریافت خونی که با گروه خونی شما ناسازگار است می‌تواند باعث واکنش ایمنی خطرناکی در بدن شود. گروه خونی شما براساس نوع آنتی‌ژن‌هایی که گلبول‌های قرمز روی سطح خود دارند تعیین می‌شود. آنتی‌ژن‌ها موادی هستند که به بدن کمک می‌کنند بین سلول‌های خود و سلول‌های خارجی و بالقوه خطرناک تمایز قائل شود. اگر بدن شما تشخیص دهد یک سلول بیگانه وارد بدن شده است، آن را نابود می‌کند. اولین بار یک زیست‌شناس اتریشی به نام کارل لندشتاینر در اوایل قرن بیستم میلادی گروه‌های خونی را کشف کرد. قبل از آن، انتقال خون به افراد خطرناک و بالقوه کشنده بود. لندشتاینر این فرآیند را بسیار ایمن‌تر کرد و جایزه نوبل را به خاطر این کشف دریافت کرد. در حال حاضر، گروه‌بندی خون قبل از انتقال خون یا هنگام طبقه‌بندی خون فرد برای اهدا انجام می‌شود و راهی سریع و آسان برای اطمینان از دریافت نوع مناسب خون در حین جراحی یا پس از آسیب است. همانگونه که گفته شد، اگر به شما خون ناسازگار داده شود، می‌تواند منجر به تجمع خون یا آگلوتیناسیون شود که می‌تواند کشنده باشد. تعیین گروه خونی مادران باردار نیز بسیار مهم است. اگر مادر Rh منفی و پدر Rh مثبت باشد، کودک احتمالا Rh مثبت خواهد بود. در این موارد، مادر باید دارویی به نام RhoGAM دریافت کند. این دارو بدن مادر را از تشکیل آنتی‌بادی‌هایی که ممکن است در صورت مخلوط شدن با خون نوزاد، به سلول‌های خونی او حمله کند، حفظ می‌کند.
سیستم گروه‌بندی خون ABO
در این سیستم خون افراد به یکی از چهار دسته زیر تعلق دارد:
- نوع A دارای آنتی‌ژن A است.
- نوع B دارای آنتی‌ژن B است.
- نوع AB دارای هر دو آنتی‌ژن A و B است.
- نوع O دارای آنتی‌ژن A و B نیست.
اگر خون دریافت شده آنتی‌ژن‌هایی داشته باشد که در خون شما وجود ندارد، بدن آنتی‌بادی‌هایی علیه آن ایجاد می‌کند. اگر خون دریافت شده، هیچ آنتی‌ژنی نداشته باشد که بدن آن را به عنوان سلول خارجی شناسایی کند، بدن به آن حمله نمی‌کند. در نتیجه:
- افراد با گروه خونی O می‌توانند به هر فردی خون اهدا کنند، زیرا خون آن‌ها آنتی‌ژن ندارد. با این حال، آن‌ها فقط می‌توانند خون را از سایر افراد با گروه خونی O دریافت کنند، زیرا در بدن آن‌ها خون با هر آنتی‌ژنی به عنوان سلول خارجی شناسایی شده و سیستم ایمنی به آن واکنش خواهد داد.
- افراد با گروه خونی A می‌توانند به گروه خونی A و نیز به گروه خونی AB خون اهدا کنند اما آن‌ها فقط می‌توانند از گروه خونی A و افراد گروه خونی O دریافت خون داشته باشند.
- افراد با گروه خونی B می‌توانند به سایر افراد گروه خونی B و افرادی با گروه خونی AB خون اهدا کنند و تنها می‌توانند از گروه خونی B و O خون دریافت کنند.
- افراد گروه خونی AB فقط می‌توانند به سایر افراد با این گروه خونی، خون بدهند اما می‌توانند از هر نوع دیگری خون دریافت کنند.
گروه‌های خونی بر اساس فاکتور Rh نیز تقسیم‌بندی می‌شود. افراد دارای خون Rh مثبت دارای آنتی‌ژن Rh در سطح گلبول‌های قرمز خود هستند. افرادی که خون Rh مثبت دارند می‌توانند خون Rh مثبت یا Rh منفی دریافت کنند. اما افرادی که خون Rh منفی دارند، آنتی‌ژن Rh ندارند. این افراد فقط می‌توانند خونی دریافت کنند که Rh منفی باشد. سیستم‌های گروه‌بندی ABO و Rh با گروه خونی کامل را تولید می‌کنند. در نتیجه، هشت نوع گروه خونی وجود دارد که در ادامه بیان شده‌اند. لازم به ذکر است که گروه خونی O منفی یک اهداکننده همگانی است زیرا می‌تواند به تمام گروه‌های خونی منتقل شود.
- O مثبت
- O منفی
- A مثبت
- A منفی
- B مثبت
- B منفی
- AB مثبت
- AB منفی
آزمایش تعیین گروه خونی
به منظور تعیین گروه خونی شما، تکنسین آزمایشگاه نمونه خون شما را با آنتی‌بادی‌هایی که به گروه‌های خونی A و B متصل می‌شوند، مخلوط می‌کند تا نحوه واکنش آن را ببیند. برای مثال، اگر گلبول‌های خون شما هنگام مخلوط شدن با آنتی‌بادی‌های ضد گروه خونی A تجمع پیدا کنند، شما دارای گروه خونی A هستید. نمونه خون شما سپس با یک سرم ضد Rh مخلوط می‌شود. اگر گلبول‌های خون شما در پاسخ به سرم ضد Rh نیز تجمع یابند، به این معنی است که خون Rh مثبت دارید. گروه خونی شما در عرض چند دقیقه مشخص می‌شود و پس از آن می‌توانید خون اهدا کنید و یا از اهداکنندگان در گروه‌های خونی سازگار، خون دریافت کنید.
