برخی افراد علیرغم پیروی از یک رژیم لاغری و تحرک زیاد، باز هم به تناسب اندام و وزن دلخواه خود نمی‌رسند. در این موارد پزشکان قبل از تجویز هرگونه رژیم غذایی و یا فعالیت ورزشی، ابتدا یک آزمایش خون برای تعیین سطح هورمون‌های بدن تجویز می‌کنند. در صورت وجود هر گونه اختلال در عملکرد طبیعی اندام‌های مربوطه، تغییر رژیم غذایی و ورزش های سنگین نمی‌تواند به تناسب اندام و رسیدن به وزن ایده آل در این افراد کمک کند. در این موارد ابتدا باید نسبت به درمان اختلال موجود در کارکرد اندامها اقدام شود و سپس با تغییر رژیم غذایی و تحرک کافی به تناسب اندام و وزن ایده آل رسید. در این مقاله قصد داریم به هورمون‌هایی که بر روی وزن افراد تاثیرگذار هستند و در صورت وجود اختلال در سطح طبیعی این هورمون‌ها می‌توانند منجر به چاقی شوند، بپردازیم.
هورمون‌های تیروئید
تیروئید اندام کوچکی است که در قسمت جلویی و پایین گردن قرار دارد و نقش مهمی در تنظیم فرآیندهای مختلف بدن از جمله سوخت‌وساز، رشد و تکامل و تولید انرژی دارد. غده تیروئید مسئول تولید دو هورمون اصلی تری‌یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) است. تولید ناکافی این هورمون‌ها می‌تواند منجر به علائمی مانند افزایش وزن، خستگی و حتی افسردگی شود که به این حالت کم‌کاری تیروئید می‌گویند. از این رو افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید عموما از چاقی نیز رنج می‌برند.
هورمون لپتین
لپتین در سلول‌های چربی ساخته می‌شود. زمانی که سطح هورمون لپتین افزایش پیدا کند، پیام سیری به مغز ارسال می‌شود و در نتیجه فرد مصرف غذای خود را کاهش می‌دهد. با این وجود گاهی به دلیل افزایش بیش از حد لپتین که ناشی از خوردن غذاهای شیرین و حاوی فروکتوز است، مغز نسبت به هورمون لپتین حساسیت خود را از دست داده و پیام سیری را دریافت نمی‌کند. کاهش میزان مصرف میوه‌جات، تنظیم ساعت خواب، کاهش مصرف غذاهای قندی و نوشیدن آب کافی می‌تواند در افزایش تاثیرپذیری مغز نسبت به هورمون لپتین موثر باشد.
هورمون گرلین
گرلین یا هورمون گرسنگی برخلاف هورمون لپتین عمل می‌کند و زمانی که از معده ترشح می‌شود، پیام گرسنگی را به مغز ارسال کرده و در نتیجه باعث می‌شود بدن تجمع چربی را آغاز کند. افراد چاق نسبت به هورمون گرلین حساسیت بالایی دارند و در عوض نسبت به هورمون لپتین حساسیت پایینی دارند و همین امر موجب افزایش تمایل به خوردن غذا و در نتیجه چاقی می‌گردد.
هورمون کورتیزول
هورمون کورتیزول در غدد فوق کلیوی ساخته شده و زمانی‌که فرد در شرایط پراسترس قرار دارد به بدن کمک می‌کند با سوزاندن گلیکوژن، انرژی مورد نیاز بدن برای مقابله با استرس را فراهم کند. از این رو، کورتیزول یکی از هورمون‌هایی است که در سوخت‌وساز بدن نقش موثری دارد. ولی اگر افراد به طور پیوسته در شرایط پراسترس قرار داشته باشند، سطح کورتیزول آن‌ها بالا رفته و این افزایش طولانی‌مدت، باعث می‌شود بدن احساس کند در شرایط قحطی قرار گرفته و در نتیجه قند خون را به چربی تبدیل می‌کند و سبب چاق شدن فرد می‌شود.
هورمون استروژن
هورمون استروژن، یک هورمون جنسی در زنان است که در تغییرات سیکل ماهانه، در بدن تغییر می‌کند. در حالت عادی استروژن با افزایش تولید انسولین، سبب کنترل میزان قند خون می‌شود، اما به‌هم خوردن تعادل استروژن در بدن سبب می‌شود تعادل قند خون از بین برود. افزایش قند خون، سبب می‌گردد این مواد توسط سلول‌های چربی جذب شده و بافت چربی افزایش پیدا کند، در نتیجه باعث چاقی و اضافه وزن می‌گردد.
هورمون تستوسترون
به‌هم خوردن تعادل هورمون جنسی تستوسترون در بدن نیز می‌تواند سبب ایجاد چاقی می‌شود. این هورمون در سوخت‌وساز و عضله‌سازی نقش دارد و با کاهش میزان آن، نه‌تنها ویژگی‌های مردانه در آقایان کاهش پیدا می‌کند، بلکه سوخت‌وساز آن‌ها دچار اختلال شده و چاقی و اضافه وزن به وجود می‌آید.
