زردی نوزاد به تغییر رنگ و زرد شدن پوست و چشمهای نوزاد تازه به دنیا آمده اشاره دارد که دلیل آن بالا بودن میزان بیلیروبین در خون نوزاد است. بیلیروبین رنگدانه زردرنگی است که در اثر تجزیه گلبولهای قرمز خون ساخته میشود. نوزادان به دلیل تولید بیشتر گلبولهای قرمز و تجزیه سریعتر آنها در چند روز اول زندگی، بیلیروبین بیشتری نسبت به بزرگسالان تولید میکنند. کبد بیلیروبین را از جریان خون فیلتر میکند و آن را به رودهها انتقال میدهد. اما کبد نابالغ نوزاد تازه به دنیاآمده اغلب نمیتواند بیلیروبین را با سرعت کافی از بدن خارج کند و این امر باعث افزایش بیلیروبین میشود. این وضعیت برای بیشتر نوزادان موقتی و بیخطر است و خود به خود یا با درمانهای ساده برطرف میشود اما در برخی موارد هم ممکن است منجر به وضعیت خطرناکی شود. درمان معمولا تنها در صورتی توصیه میشود که آزمایشها سطح بسیار بالای بیلیروبین را در خون نوزاد نشان دهند. دلیل نیاز به درمان در این شرایط این است که از ورود احتمالی بیلیروبین به مغز و آسیب مغزی جلوگیری شود. زیرا بیلیروبین برای سلولهای مغز بسیار مضر است و اگر نوزادی زردی شدید داشته باشد، خطر انتقال بیلیروبین به مغز وجود دارد. این وضعیت آنسفالوپاتی حاد بیلیروبین نامیده میشود. درمان به موقع میتواند از آسیب قابل توجه جلوگیری کند. برخی بیماریهای زمینهای نیز ممکن است باعث زردی نوزاد شود. در این موارد، زردی اغلب خیلی زودتر یا دیرتر از شکل رایجتر آن در نوزاد ظاهر میشود. بیماریها یا شرایطی که میتوانند باعث زردی شوند شامل خونریزی داخلی، عفونت خون، ناسازگاری خونی مادر و نوزاد، اختلال در عملکرد کبد، انسداد مجاری صفراوی و ناهنجاری گلبولهای قرمز خون میباشد. فوتوتراپی و انتقال خون دو درمان اصلی است که در بیمارستان برای کاهش سطوح بالای بیلی روبین نوزادان استفاده میشود. در روش فوتوتراپی نوع خاصی از نور به پوست نوزاد تابانده میشود. این نور بیلیروبین را برای تجزیه توسط کبد و دفع آن آماده میکند. اگر این روش موثر نباشد، از انتقال خون تبادلی استفاده میشود و مقداری از خون نوزاد را که حاوی سطوح بالایی از بیلیروبین است با خون اهدایی که حاوی سطوح نرمال است، جایگزین میکنند.
بهترین روش پیشگیری از زردی نوزاد نیز تغذیه کافی است. نوزاد باید شیر مادر یا شیر خشک کافی بخورد و درنتیجه دفعات دفع زیادی داشته باشد. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند باید در چند روز اول زندگی خود روزی 8 تا 12 بار شیر بخورند. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میشوند معمولاً در هفته اول باید حدود 30 تا 60 میلی لیتر شیر خشک را هر دو تا سه ساعت مصرف کنند.
باتوجه به موارد فوق، اگر پوست نوزاد، سفیدی چشمها، پوست شکم، یا دستها و پاهای نوزاد زرد هستند، حتما باید به پزشک مراجعه شود، خصوصا اگر نوزاد به سختی از خواب بیدار میشود یا تمایل کمتری به شیر خوردن دارد. همچنین در نوزادان زودرس که ممکن است غذای کمتری بخورند و مدفوع کمتری داشته باشند، بیلیروبین کمتری از طریق مدفوع دفع میشود و بیشتر مستعد زردی هستند. البته در اکثر موارد، زردی موضوع نگرانکنندهای نیست. اما اگر سطح بیلیروبین بدن نوزاد خیلی بالا باشد، زردی میتواند باعث آسیب دائمی به سیستم عصبی شود. البته این مورد در میان نوزادان نادر است و با پیگیری به موقع تحت نظر پزشک برطرف میگردد.